Dla Rodziców

Wspieranie dzieci w obliczu konfliktu zbrojnego w Ukrainie

Szanowni Rodzice,

Czy rozmawiać?

Pojawia się mnóstwo pytań, „czy rozmawiać?” i „czy unikać rozmowy o wojnie
w Ukrainie?” Odpowiedź brzmi: rozmawiać.  Dzieci ze sobą rozmawiają, słuchają otaczającego świata. Dowiedzą się o wojnie i może pojawić się w nich niepokój. To niezwykle ważne byśmy my – dorośli byli osobami, od których dzieci będą otrzymywały informacje oraz osobami, które będą korygowały informacje zasłyszane poza domem. Ważne, by nazwać, co się dzieje i nazwać dlaczego wokół nas- dorosłych tak często pojawia się temat wojny w Ukrainie.

Dzieci i młodzież dopiero uczą się rozpoznawać i nazywać swoje emocje, dlatego ważne, aby starać się im  towarzyszyć. Należy akceptować takie uczucie jak lęk, smutek, złość, nawet nienawiść czy chęć zemsty. Wszystkie te emocje są OK. Jednak wtedy powinna pojawić się rozmowa pokazująca,  jak radzić sobie z danymi uczuciami. Możemy także sami opowiedzieć o swoich przeżyciach, aby pokazać, że każdy w jakiś sposób przeżywa bieżące wydarzenia. Należy to zrobić z wyczuciem, aby dodatkowo nie straszyć naszych dzieci. Zachowajmy umiar. Nie wyolbrzymiajmy, nie przewidujmy czarnych scenariuszy. Komunikaty typu: „Zaczyna się od Ukrainy,
a potem może iść do Polski”, „To tylko początek. Będzie trzecia wojna światowa”, itp. One nie pomagają. Nie wiemy jak będzie. Dla dzieci to już zbyt dużo. Nie dokładajmy.

Jednocześnie nie obiecujmy tego, czego nie jesteśmy pewni. Dzieci, zarówno te młodsze jak i starsze,  mogą pytać o to czy w Polsce będzie wojna, czy będzie kolejna wojna światowa, czy one lub ich bliscy umrą. Skupmy się na tu i teraz:

„Na ten moment wojna jest tylko na Ukrainie. Nie ma żadnych informacji mówiących
o tym, że Rosja chce zaatakować Polskę. Polska ma wsparcie innych Państw, ma
z nimi umowę i jeżeli ktokolwiek chciałby nas skrzywdzić inne państwa  obiecały, że nam pomogą”.

Język powinien być dostosowany do wieku dziecka i opierać się o fakty, na które dziecko jest gotowe.

„W Ukrainie rozpoczęła się wojna. To znaczy, że prezydent Rosji podjął decyzję o ataku na Ukrainę. Ludzie z Ukrainy walczą i jest to niebezpieczne. Martwimy się o nich”.

„Chcę, żebyś wiedział, że chcę byś o tym ze mną rozmawiał i pytał mnie, o wszystko,
o co potrzebujesz zapytać.”

Jeśli zauważymy, że dziecko nie chce rozmawiać z nami, to uszanujmy to. Możemy jednak zapytać, czy chciałby porozmawiać z kimś innym lub co jest powodem tego, że nie chce rozmawiać na temat bieżących wydarzeń. Nie musimy też omawiać sytuacji codziennie jeśli nie wychodzi to od naszych dzieci, nie nakręcajmy spirali strachu. Możemy wrócić sami do rozmowy po kilku dniach, gdy uznamy, że jest to potrzebne.

      Bądźmy uważni na zmiany w zachowaniu dzieci

Dzieci w różny sposób mogą przetwarzać trudne informacje. Mogą być bardziej zamyślone, rozkojarzone, spięte, częściej się złościć. Pamiętajmy, że najważniejsze jest to, czego nie widać.  Pod tzw. „trudnym” zachowaniem, często kryje się coś innego: myśli, emocje, doświadczenia, z którymi dziecko nie może sobie poradzić. Jeżeli obserwujemy nowe, niepokojące zachowanie u dziecka warto nazwać to, co widzimy oraz okazać empatię i troskę:  „Widzę, że w ostatnim czasie jesteś często zamyślony/smutny/rozdrażniony. Mam wrażenie, że coś cię martwi.”  „Zauważyłam, że trudno Ci kontrolować złość. Domyślam się, że to skutek czegoś trudnego”.

Pamiętajmy,  że rozmowa z dzieckiem o wojnie, nie oznacza, że dziecko musi oglądać obrazy wojny czy o niej słuchać w radiu. Nie każde dziecko do tej pory spotkało się z rzeczywistymi obrazami śmierci, krwi, paniki w głosie. Rodzic powinien kontrolować czas jaki jego dziecko spędza w sieci na poszukiwaniu informacji dotyczących danej sytuacji.

Dziecko potrzebuje poczucia stabilizacji i rutyny. Niepotrzebne jest wprowadzanie nadmiernych zmian, najlepiej jeśli codzienność dziecka będzie taka jak wcześniej.  To buduje poczucie bezpieczeństwa – najważniejsze jest BYCIE razem. Bezpieczeństwo jest przede wszystkim w domu. To podstawowa potrzeba każdego człowieka. Informacje o wojnie mogą je naruszyć, stąd istotne, by troszczyć się o tę potrzebę i dać sobie bliskość.  W domu – przytulanie, bycie razem, zaplanowanie więcej wspólnego czasu, zabawa. To ma ogromne  znaczenie. Czasami mamy poczucie, że jak się dzieje coś ważnego, trudnego, to należy coś zmieniać. Normalność, zwyczajność, rutyna – to pomaga. Szczególnie wtedy, gdy jest trudno, potrzebujemy troszczyć się o codzienność i toczyć zwyczajne życie.

 

Jeżeli mamy zapewnić poczucie bezpieczeństwa i wsparcia dla swoich dzieci musimy zadbać również o siebie. Poszukajcie Państwo osoby, która zechce Was wysłuchać; możecie przyznać się do niepokoju, czasem bezradności – to wszystko jest w porządku. Zadbajmy o siebie. Dopiero wtedy będziemy gotowi do wspierania innych.

Wyjątkowej uwagi i wsparcia potrzebują nasi uczniowie z Ukrainy. W naszej szkole uczy się już obecnie kilku Ukraińskich uczniów. Zwracamy się również z prośbą do Państwa o pomoc w przygotowaniu swoich dzieci do serdecznego przyjęcia nowych kolegów
i koleżanek.

W razie potrzeby zachęcamy również do kontaktu z wychowawcą,  pedagogiem
i psychologiem szkolnym.

Z wyrazami szacunku,

Katarzyna Kujawska  – psycholog szkolny
Alina Utrata – pedagog szkolny

 

Materiały dla Rodziców

Trudny okres dojrzewania.

Powrót do szkoły. Materiał dla rodziców.

Przyczyny niepowodzeń szkolnych

One są wśród nas

One są wśród nas — dzieci z zaburzeniami emocjonalnymi, ze spektrum autyzmu, słabo widzące, z uszkodzonym narządem słuchu, niepełnosprawnością intelektualną, z trudnościami w czytaniu i pisaniu, dzieci przewlekle chore, dzieci wybitnie zdolne i wiele innych. Czy rozumiemy ich trudności? Czy chcemy i potrafimy im pomóc?